(Čitate nastavak teksta čiji se prethodni deo nalazi na ovom linku)
Aleksandar Dugin je ruski pisac, teoretičar i autor tridesetak knjiga koje pokrivaju teme politike, geopolitike, kulture i zavere. Osim pisanja i nastupa na različitim tribinama, javnosti je poznata i njegova velika bliskost sa aktuelnim političkim vrhom Ruske federacije.
Rani radovi
U svojoj mladosti, osamdesetih godina, Dugin je pripadao anti-sovjetskoj disidentskoj grupaciji poznatoj kao Južinski krug. Okupljalo ih je zajedničko interesovanje za nacističke i fašističke ideje, okultna učenja i misticizam. Uticaji kojima je tada bio izložen predstavljali su osnovu za njegov kasniji ideološki razvoj.
Istorijski trenutak u kom se Dugin pojavio na intelektualnoj sceni u Rusiji daje nam kontekst za razumevanje ogromnog apetita sa kojim su ruske vojne i političke strukture prihvatile njegove ideje. Raspad Sovjetskog saveza ostavio je Rusiju, na neki način, bez ideologije. Decenije komunizma odvojile su Ruse od prethodnih ideala i vrednosti a kada je komunizam pao, bilo je potrebno uspostaviti nov vrednosni i ideološki sistem na kojoj će buduća Rusija graditi svoj identitet i svoju politiku. Nedostatak kritičke misli, kao i još uvek prisutna skepsa prema zapadnim vrednostima predstavljali su pogodno tle za plasiranje jednog drugačijeg učenja i Dugin je to dobro iskoristio. On je Rusiji dao novi koncept, novu istorijsku misiju.
1993. godine, on i pisac Eduard Limonov osnovali su Nacional-boljševičku stranku. Zastava te stranke je nosila kombinaciju nacističkih i komunističkih simbola: crvena pozadina sa belim krugom u sredini, a u krugu su se umesto kukastog krsta nalazili srp i čekić. Usput, Limonov je našoj javnosti – osim na osnovu prevedenih knjiga – ostao u sećanju i po poseti i podršci Radovanu Karadžiću, lideru bosanskih Srba, tokom opsade Sarajeva 1992. godine.
Sama Nacional-boljševička stranka Dugina i Limonova nije zabeležila primetan uspeh. Dugin stoga odlučuje da osnuje Evroazijsku partiju. Za simbol ove partije (koji će se kasnije naći i na koricama mnogih njegovih knjiga) uzima osmokraku zvezdu – simbol savremenog okultnog pravca poznatog pod nazivom magija haosa. Iako njegovo poznavanje i razumevanje okultnih učenja ne prevazilazi nivo Kefalice, besomučno frljanje ezoteričnom terminologijom pomagalo mu je da zamagli nedostatke političke teorije koju je plasirao. Na kraju ni Evroazijska partija nije postigla veći uspeh pa je odlučio da svoj politički uticaj realizuje na drugačiji način – kroz predavanja, tribine i značajne kontakte sa ljudima iz vrha države.
Jačanje uticaja
Jedno vreme Dugin je radio kao profesor na katedri za sociologiju Moskovskog državnog univerziteta ‘Lomonosov’. Tu poziciju je izgubio nakon neprimerenih izjava i javnog poziva na ubistvo Ukrajinaca koji su spalili pro-ruske aktiviste u Odesi, 2014. godine. Ipak, njegove knjige, na prvom mestu Osnovi geopolitike, predstavljaju obaveznu literaturu na Opštevojnoj akademiji oružanih snaga Ruske Federacije.
Došavši do zaključka da ideologije koje su definisale politiku dvadesetog veka – fašizam, marksizam i liberalizam – nisu rešile probleme čovečanstva, Dugin odlučuje da kreira svoju političku teoriju. U knjizi Četvrta politička teorija, on definiše princip naroda kao osnovu politike, smatrajući da je upravo taj princip nedostajao prethodnim političkim teorijama. Postavljajući kolektivni identitet – narod, zajednicu ljudi iste religije, jezika, običaja i kulture – kao osnovu svoje nove ideologije, Dugin se svrstava u desni spektar političkih ideja.
Kao svojevremeni savetnik u okviru ruske Dume bio je autor inicijative za aneksiju Krima, predsednika Ruske federacije Vladimira Putina. Takođe, u krugovima u Kremlju Dugin je zagovarao ideju zauzimanja Ukrajine od strane Rusije. Bio je angažovan i oko ponovnog uspostavljanja diplomatskih odnosa između Rusije i Turske nakon obaranja ruskog vojnog aviona 2015 godine. Međutim njegovi odnosi sa Vladimirom Putinom su varirali – zavisno od toga u kojoj meri je Putinova politika bila usklađena sa idejama koje je zagovarao Dugin.
(nastavak)
kArLo