Novi val ili novi talas predstavlja društveni, kulturni i umetnički pokret nastao krajem sedamdesetih godina na prostorima SFRJ a koji je neodvojivo povezan sa tadašnjim događajima na svetskoj kulturnoj i umetničkoj sceni. Danas se on uglavnom percipira kroz novu fazu pank, post-pank i rok muzike. Međutim, postoje ezoterični aspekti ovog pokreta kojima je do sada poklonjeno vrlo malo prostora u literaturi.
Pozadina priče
U knjizi Vodič kroz novi talas u SFRJ, autor Vladimir Đurić Đura pominje psihologa, ezoteričara i autora knjiga na temu magije Živorada Mihajlovića Slavinskog kao jednu od ličnosti čiji je rad uticao na beogradske muzičare i umetnike tog vremena.
“Ezoterijska tradicija koja je iznedrila novi talas i želja za holivudskim glamurom dve su glavne odlike celokupnog fenomena koji ćemo dalje analizirati. (…) Teoretičari pop kulture Grejl Markus i Dik Hebdidž su u svojim studijama Tragovi karmina i Skriveni u mraku zaronili malo dublje i iza puke muzičke manifestacije novog talasa. Otkrili su da je reč o nekoj vrsti planirane zavere, o kontrakulturnom pokretu koji je postao vidljiva emanacija slobodnog duha planete Zemlje i koji je sagrađen na jakim temeljima ezoterijsko-okultne istorije sveta.”* Muzički aspekt novog talasa ćemo ovaj put ostaviti po strani i pozabavićemo se malo više njegovom ezoterijsko-okultnom pozadinom.
Psihotroničari
U knjizi Golub i zmija – Uspon i pad ex-Yu gnostičke zajednice EGA, autora Dušana Stojanovića Borge – na kojoj se bazira najveći deo ovog teksta – opisani su ključni događaji vezani za organizaciju poznatu u našim i svetskim okultnim krugovima pod nazivom Bela gnostička crkva (Ecclesia Gnostica Alba) kao i udruženje iz kog je iznikla – Udruženje psihotroničara. Udruženje je zvanično osnovano u maju 1976. godine u Beogradu, što je predstavljalo izvesnu vrstu ponovnog oživljavanja magije na ovim prostorima.
Ovo podneblje, u suštini, nikada nije bilo skroz oslobođeno magijskih znanja i praksi – mislim primarno na vlašku i islamsku magiju – uprkos viševekovnim naporima Srpske pravoslavne crkve i Komunističke partije Jugoslavije (kasnije Saveza komunista Jugoslavije) da to učine. Međutim, tek sa pojavom Slavinskog budi se šire interesovanje za ovu oblast koja je dugo bila u senci.
Samo Udruženje predstavljalo je mesto okupljanja velikog broja pojedinaca zainteresovanih za sve vrste ezoteričnih učenja. Organizovana su predavanja i kursevi kao i rad u grupama u sferi raznih oblasti tzv. “alternativne duhovnosti” ali i različitih modaliteta psihoterapije: Transakciona analiza, Telesna psihoterapija, Geštalt.
Ecclesia Gnostica Alba
Aktivnosti Udruženja nisu promakle budnom oku tadašnjih vlasti pa je samo Udruženje bilo izloženo različitim medijskim napadima i posetama pripadnika Sekretarijata unutrašnjih poslova (SUP). Sumnjalo se u primerenost metoda korišćenih u okviru Udruženja, pa je traženo mišljenje psihijatara. Zvaničan dokument pod nazivom “Mišljenje psihijatrijske sekcije srpskog lekarskog društva o radu udruženja” nastalog stručnom analizom govori o tome da tehnike korišćene u radu ne predstavljaju opasnost po čovekovo mentalno zdravlje. To nije pomoglo pa se ovaj rat tadašnje države protiv Udruženja završio zatvaranjem Udruženja 1987. godine.
Naslednica Udruženja psihotroničara bila je pomenuta Bela gnostička crkva koja je već bila procesu formiranja kada je Udruženje dočekalo svoj kraj. Osnovana je krajem 1986. godine sa sedištem u Hrpeljcima. Kasnije će imati svoj hram u Beogradu a kako se njen uticaj širio, dobiće i ogranke izvan tadašnje SFRJ. Nova forma organizovanja sa većim fokusom na spiritualne aspekte čoveka privukla je i dosta novih članova. Skriveni iza svojih duhovnih imena tu su se nalazili i neki ljudi koji će kasnije postati poznati u različitim sferama umetnosti i ličnog razvoja.
kArLo
*Citat preuzet iz knjige Vodič kroz novi talas u SFRJ, Vladimir Đurić Đura, Službeni glasnik, Beograd, 2018
